بی اشتهایی عصبی چیست؟
به گزارش وبلاگ عکس 94، بی اشتهایی عصبی، اختلال در خوردن است. فرد مبتلا، عمداً وزن خود را کاهش می دهد و اغلب حس می نماید غذا همه زندگی او را در برگرفته است. کاهش وزن ممکن است شدید باشد و زندگی فرد را با
نویسنده: محمد جواد واعظی
بی اشتهایی عصبی، اختلال در خوردن است. فرد مبتلا، عمداً وزن خود را کاهش می دهد و اغلب حس می نماید غذا همه زندگی او را در برگرفته است. کاهش وزن ممکن است شدید باشد و زندگی فرد را با خطر روبرو کند. درمان به وسیله رفتار درمانی و گاهی به وسیله دارو می باشد. فرد مبتلا به بی اشتهایی ممکن است از خوردن دیگران هم آزرده خاطر گردد. این افراد خود را به خوردن غذاهای معینی محدود می نمایند و در هر وعده مقدار بسیار کمی غذا می خورند. در بیشتر مواقع احساس سرما می نمایند و خواب نامنظم و قدرت تمرکز پایینی دارند. بی اشتهایی عصبی، اختلال در خوردن است. فرد مبتلا، عمداً وزن خود را کاهش می دهد و اغلب حس می نماید غذا همه زندگی او را در بر گرفته است. کاهش وزن ممکن است شدید باشد و زندگی فرد را با خطر روبرو کند. درمان به وسیله رفتار درمانی و گاهی به وسیله دارو می باشد.
اختلال بی اشتهایی عصبی (که از این پس در این متن با بی اشتهایی از آن نام می بریم) بیماریی است که هر شخصت ممکن است به آن مبتلا گردد. مقدار شیوع آن در کشور بریتانیا در میان نوجوانان حدود 5 درصد است. اما ممکن است. فرد در هر سنی به آن مبتلا گردد، این بیماری تا به امروز بیشتر در میان زنان شیوع داشته است، اما در سالهای اخیر در بین پسران جوان و مردان هم مشاهده می گردد. افراد مبتلا بسیار کم می خورند و می آشامند، و همواره کمبود وزن دارند. گاهی آنقدر وزن شان کم می گردد که سلامتی شان به خطر می افتد.
چطور بدانیم به بی اشتهایی عصبی مبتلا هستیم؟
اگر به دو یا چند پرسش زیر پاسخ مثبت دادید، ممکن است به بی اشتهایی عصبی مبتلا باشید و باید با پزشکتان مشورت کنید:* آیا به علت اینکه بطور ناخوشایندی سیر هستید، احساس بیماری می کنید؟
* آیا نگران هستید که نتوانید بر مقدار غذایی که می خورید کنترل داشته باشید؟
* آیا اخیراً (طی سه ماه گذشته) بیش از 6 کلیو کاهش وزن داشته اید؟
* آیا فکر می کنید که غذا همه زندگی شما را پر نموده است؟
نشانه های بی اشتهایی عصبی
کاهش وزن عامدانه.
نشانه اصلی این بیماری است. بیمار با امتناع از خوردن غذاهای چرب و هر غذایی، وزن کم می نماید. فرد مبتلا برای کاهش وزن، خوردن و آشامیدن خود را بسیار محدود می نماید، اما در حضور دیگران ادعا می نماید که بیش از حد غذا می خورد. ممکن است فرد مبتلا برای لاغر شدن بیشتر، از راه های دیگر مثلاً ورزش کردن استفاده کند. گاهی افراد مبتلا، خود را وادار به استفراغ می نمایند، یا از مواد ملین یا داروهای ضد اشتها و ادرارآور استفاده می نمایند. این نوع بیماران معمولاً کمبود وزن حدود 15 درصد دارند.تصور نادرست در خصوص مقدار بدن. فرد مبتلا فکر می نماید که چاق است در حالی که بسیار لاغر است. گرچه بیمار به نظر بسیار لاغر و نحیف است، اما پذیرش آن برای خود بیمار بسیار سخت و گاهی غیرممکن است. بیمار از افزایش وزن وحشت دارد و با هر روشی که بتواند به شدت از آن دوری می نماید.
نشانه های دیگر:
* استفراغ عمدی بعد از خوردن غذا
* سعی بسیار برای پوشاندن لاغری (مثلاً استفاده از لباس های گشاد)
فرد مبتلا به بی اشتهایی ممکن است از خوردن دیگران هم آزرده خاطر گردد. این افراد خود را به خوردن غذاهای معینی محدود می نمایند و در هر وعده مقدار بسیار کمی غذا می خورند. در بیشتر مواقع احساس سرما می نمایند و خواب نامنظم و قدرت تمرکز پایینی دارند.
پیامدهای بی اشتهایی عصبی
عادت ماهانه نامنظم در زنان:
رژیم غذایی نامناسب، بر مقدار هورمون ها اثر منفی دارد. در برخی موارد عادت ماهانه کاملاً قطع می گردد و ممکن است دیگربار ادامه نیابد، به ویژه اگر این بیماری در سنین جوانی بروز کند. زنان مبتلا به بی اشتهایی ممکن است نازا شوند.بر هم خوردن موازنه شیمیایی بدن:
این حالت به علت استفراغ مکرر، استفاده از داروهای ملین و ضد اشتها بوجود می آید. برای مثال کمبود پتاسیم سبب بروز خستگی، ضعف و ضربان نامنظم قلب، صدمه به کلیه و تشنج می گردد. بعلاوه کمبود کلسیم سبب گرفتگی عضلانی می گردد.بیشتر بخوانید: بی اشتهایی عصبی چیست؟
پوکی استخوان:
این عارضه به علت کمبود کلسیم و ویتامین D ایجاد می گردد و ممکن است سبب شکستگی استخوان گردد. علاوه بر این اگر فرد مبتلا، زن باشد و عادت ماهانه اش قطع شده باشد، خطر پوکی استخوان بیشتر است. زیرا استروژن از پوکی استخوان جلوگیری می نماید و با قطع عادت ماهانه مقدار استروژن در بدن کاهش می یابد.سوء هاضمه:
به علت استفاده از ملین ها است. ملین ها به ماهیچه ها و اعصاب موجود در روده آسیب می رسانند. ممکن است پایان بیمار به یبوست دائمی و دردهای شکمی دائمی مبتلا گردد.ورم صورت، دست و پا. این حالت به بر هم خوردن توازن مایعات بدن ایجاد می گردد.
مسائل دندان:
به علت برگشت اسید معده حین استفراغ های مکرر و آسیب به مینای دندان روی می دهد.کم خونی:
کمبود آهن در رژیم غذایی سبب کم خونی می گردد. کم خونی خود سبب ضعف و خستگی بیشتر از معمول خواهد شد. گیجی و از حال رفتگی هم ممکن است روی دهد.افسردگی:
افسردگی در این بیماران شایع است.مسائل پوست و مو:
در این بیماران موها ممکن است نازک و شنماینده باشند. پوست این افراد معمولا خشک و خشن است.علت ابتلا به بی اشتهایی عصبی چیست؟
علت ابتلا به این بیماری کاملاً تعیین نشده است. بخشی از آن ممکن است به علت ترس از چاق شدن باشد، اما موضوع به این سادگی هم نیست. دلایل مختلفی در کنار هم سبب بروز این بیماری می شوند. برخی از آنها چنین است:* فشار روانی از سوی اجتماع و رسانه ها برای لاغر شدن. علت شیوع فراوان این بیماری در کشورهای اروپایی هم همین است.
* شخصیت فرد و محیط خانوادگی هم ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشد. افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
* برخی از عوامل ژنتیکی هم بر آن اثر دارد. این موضوع با مطالعه بر خانواده هایی که دوقلو دارند تعیین شده است. اگر یکی از دوقلوها به بی اشتهایی مبتلا گردد، دیگری با شانس 1 به 2 ممکن است به این بیماری مبتلا گردد. بنابراین عوامل ژنتیکی هم در بروز این بیماری نقش دارند.
5 نکته مهم درباره اختلالات خوردن (بی اشتهایی عصبی، جوع و ...)
تحقیقات دانشگاه آکسفورد نشان می دهند اختلالاتی نظیر بی اشتهایی عصبی، جوع، و دیگر بیماری هایی که با غذا و وزن در ارتباط هستند کمتر در بین عموم شناخته شده اند، حتی برخی از متخصصین هم به خوبی با آنها آشنا نیستند.البته برخی نشانه ها مانند کاهش وزن و استفراغ بعد صرف غذا از نشانه های شناخته شده این نوع اختلالات هستند، اما نشانه های دیگر آنها کمتر شناخته شده اند. در اینجا به منظور تشخیص نشانه های کمتر آشکار اختلالات خوردن به چند نکته مهم اشاره می کنیم:
1. اختلالات خوردن فقط مختص دختران و زنان جوان نیستند
اغلب اوقات، مردم فکر می نمایند بیماری های اختلال خوردن فقط در دختران نوجوان و زنان جوان دیده می گردد، اما واقعیت این است که این نوع بیماری ها بطور روزافزونی در بین زنان و مردان در همه سنین مشاهده می شوند، حتی گاهی در بین بچه ها یا افراد میانسال هم دیده می گردد. تحقیقی نو که به وسیله انجمن دارویی کانادا انجام شد نشان می دهد که کمبود آگاهی در خصوص اختلالات خوردن، در مردان اغلب سبب عدم تشخیص و درمان این بیماری در بین مردان و پسران جوان می گردد، در حالی که این افراد 25 درصد موارد مربوط به این بیماری ها را تشکیل می دهند. یکی از درمانگران به نام جودی روبین می گوید: هر روز زنان بیشتری در سنین 40 سال و بالاتر را می بینم که مبتلا به اختلال خوردن هستند و به ما مراجعه می نمایند. اغلب اوقات اختلالات خوردن در سنین بالا به دلایلی نظیر تغییرات عمده در زندگی، از دست دادن کار یا فشار کاری، طلاق یا بچه دار شدن بروز می نماید.2. نشانه های روحی و روانی هم به مقدار نشانه های فیزیکی وجود دارند
البته نشانه های فیزیکی بسیاری وجود دارند که مبتلایان به اختلال خوردن از خود بروز می دهند از جمله کاهش وزن، نازک شدن موها، خشک شدن پوست، استفراغ بعد از غذا. اما نشانه های روحی اختلال خوردن نمایان تر هستند، البته اگر آنها را بشناسید و بدانید در پی چه نشانه هایی باشید. بیشتر مبتلایان به اختلالات خوردن نشانه هایی از افسردگی و عدم اعتماد به نفس دارند. ممکن است فرد مبتلا بداخلاق، خشمگین و مضطرب باشد یا اعتماد به نفسش نسبت به بدن یا بطور کلی نسبت به زندگی اش کم شده باشد.3. رفتارهای عجیب ممکن است نشانه ای از اختلالات خوردن باشد
رفتارهای سخت گیرانه و تشریفاتی هنگام غذا خوردن ممکن است نشانه ای باشد از این که ارتباط فرد با غذا دچار مشکل شده است. شمارش کالری های غذا، توجه خاص به برخی غذاها یا گروه های غذایی، دوری از غذا خوردن با دیگران هم ممکن است نشانه های اختلال خوردن باشد. این بیماران هنگام غذا خوردن با دیگران، رفتارهای غیر معمولی بروز می دهند مثلاً از ادویه و نمک زیاد استفاده می نمایند یا ترکیبات غذایی خاصی را می خورند.4. با نگاه کردن به یک شخص نمی توان گفت که او مبتلا به اختلال خوردن است
تشخیص بیماری اختلال خوردن آسان نیست: بیماری جوع یا بی اشتهایی عصبی با کاهش وزن چشمگیر همراه هستند، اما اختلالات دیگر ممکن است حتی با حفظ وزن نرمال هم وجود داشته باشد. یک فرد مبتلا به اختلال خوردن ممکن اصرار زیادی بر حفظ وزن خود در یک عدد تعیین داشته باشد.5. شرح خواستن از بیماری یاریی به حل مشکل نمی نماید
بیشتر بیماران مبتلا به اختلال خوردن، مشکل خود را انکار می نمایند، برخی از آنها حتی به کنترلی که بر بدن و وزن خود دارند افتخار می نمایند. پیش کشیدن موضوعاتی مانند غذا و وزنِ شخص بیمار بی فایده است، زیرا معمولاً بیمار مشکل را انکار می نماید و می گوید که جای نگرانی نیست.در عوض باید در خصوص مسائل روحی و روانی با آنها صحبت کرد؛ مثلاً می توان گفت: احساس می کنم مدتی است افسرده هستی. معمولاً بیمار این مشکل را نمی تواند انکار کند و اگر هم همانجا با شما همراهی نکند و یاری نخواهد، متوجه می گردد که شما به او اهمیت می دهید و آماده یاری کردن به او هستید و زمانی که آمادگی دارد به سراغ شما خواهد آمد.
منبع مقاله :
واعظی، محمد جواد، (1396)، دانستنیهای پزشکی، قم: نوید حکمت، چاپ اول.
منبع: راسخون